Không tấp nập phật tử bốn phương như nhiều ngôi chùa lớn khác, vẻ thanh bình và yên ả là cảm nhận đầu tiên của chúng tôi khi bước vào sân chùa. Leo lên 105 bậc đá sẽ tới cửa hang động. Đây là nơi được vùa Minh Mệnh ban tặng là Nam Thiên Đệ Tam Động. Tận mắt chiêm ngưỡng Động – Chùa Địch Lộng sẽ hiểu vì sao vẻ đẹp của ngôi chùa và động này lại nổi tiếng đến vậy.
Nằm cách Quốc lộ 1A chừng 1km, cách trung tâm thành phố Ninh Bình 16km, Động – Chùa Địch Lộng là nơi đã từng được vua Minh Mạng ban tặng là Nam Thiên Đệ Tam Động (có nghĩa: Động đẹp thứ ba của trời Nam). Đâu là những nét đẹp hiếm có của quần thể động – chùa này?
Không tấp nập phật tử bốn phương như nhiều ngôi chùa lớn khác, vẻ thanh bình và yên ả là cảm nhận đầu tiên của du khách tour Ninh Bình 1 ngày khi bước vào sân chùa. Toàn bộ quần thể của chùa Địch Lộng trải dài trên mảnh đất rộng chừng 1ha, phần lớn dựa lung vào núi. Quần thể chùa Địch Lộng gồm có đỉnh đá với 16 cột đá nguyên khối , đền thờ Lý Quốc Sư, hồ bán nguyệt, năm tháp cao 3 tầng, 3 gian chùa hạ, khu vườn Phật và khu vườn tháp ở hai bên. Dạo quanh một vòng kiến trúc và cảnh quan quần thể chùa Địch Lộng, chúng ta sẽ lạc vào chốn Thiền Định an lành, niệm phật. Đầu tiên, là khu vườn tháp cổ ngập tràn sắc xanh của cây cối, thoang thoảng mùi hương của hoa. Dãy nhà Tiền Đường uy nghi, tựa sát vào lưng núi như con rồng canh giữ toàn bộ di tích.
Ngay đầu cổng chính của chùa là tháp chuông lớn, với những cột đá sừng sững. Điêu khắc đá là nét đặc trưng, mang bản sắc của vùng đất Ninh Bình. Chúng ta dễ dàng nhận thấy nét đặc trưng đó được thể hiện ở bất cứ nguyên đơn nào trong quần thể chùa Địch Lộng. Đặc biệt là ngôi đình đá ở phía sau Tháp chuông. Ngôi đình thờ thánh Nguyễn Minh Không có 5 gian được gọi là Đình Đá vì tất cả các cột, tảng, xà đùi, cái bẩy đều bằng đá. Đây là một công trình điêu khắc đá vô cùng đặc sắc. Tám cột đá được tạc bằng đá xanh nguyên khối, tròn, to, cao hơn 4m, đều được trạm nổi những con rồng lớn đang uốn lượn trong mây để hút nước, cá chép theo nước vượt lên. Những nét khắc rồng khiến chúng ta cảm giác như được xem một đàn rồng lớn đang bay. Mỗi con rồng cuốn quanh cột đều có một dáng vẻ khác nhau, rất sống động. Tám cột quân to, tròn như cột cái, khoảng 3m, hai hàng trước – sau mặt tiền đều được trạm khắc nổi những câu chữ Hán ca ngợi cảnh đẹp nơi đây với những ý tưởng sâu sắc. Rất hiếm có ngôi đình nào có toàn bộ phần chính của nhà được làm bằng đá xanh nguyên khối, trạm khắc công phu và tỉ mỉ như vậy. Ở đây đã thể hiện tài năng trạm khắc đá của các nghệ nhân vùng đất Cố Đô Hoa Lư lịch sử.
Phía bên trái của ngôi đình đá cổ là khu vườn Phật. Toàn bộ tượng Phật trong khu vườn này cũng được tạc bằng đá, với những đường nét tinh xảo của những nghệ nhân thời nay. Khu vườn Phật tuy không phải là điểm nhân của ngôi chùa. Nhưng cũng góp phần tạo nên vẻ uy nghiêm của nơi khói Phật.
Phía sau ngôi Đình Đá là ngôi Chùa Hạ 3 gian. Đây là ngôi chùa mới được dựng lên để giúp những người già cả được lễ phật khi không đủ sức leo lên ngôi chùa chính nằm ở lưng chừng núi, nơi đã cho du khách du lịch Bái Đính Tràng An 1 ngày nhiều ngạc nhiên về sự kỳ diệu của tạo hóa. Theo chân Hòa thượng Thích Quảng Tùng, người đã nhiều năm trụ trì ngôi chùa này đi lên chùa chính nằm trong hang động, chúng tôi đã được vị hòa thượng có tiếng trong Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam kể về những câu chuyện lịch sử gắn với ngôi chùa. Xung quanh chùa hãy còn nhiều dấu vết của những trận càn quét trong chiến tranh. Trong Kháng chiến chống Pháp, chùa Địch Lộng là nơi trú ẩn của đồng bào, nơi cư trú, điều trị cho những nạn nhân của bom đạn.
Leo lên 105 bậc đá sẽ tới cửa hang động. Đây là nơi được vùa Minh Mệnh ban tặng là Nam Thiên Đệ Tam Động. Tận mắt chiêm ngưỡng Động – Chùa Địch Lộng sẽ hiểu vì sao vẻ đẹp của ngôi chùa và động này lại nổi tiếng đến vậy.
Sở dĩ có tên Địch Lộng bởi Địch có nghĩa là sáo, Lộng có nghĩa là gió, ở trong hang sẽ nghe âm thanh phát ra như tiếng sáo. Tại mái vòm hang đá cao 8m, treo quả chuông nặng gần 1 tấn, được đúc từ thời nhà Nguyễn. Tiếng chuông vang xa, vọng khắp một vùng không gian rộng lớn xung quanh chùa. Bên cạnh quả chuông, ngay trước cổng chùa còn có những tấm bia đá cổ ghi lại dấu ấn lịch sử của ngôi chùa cổ kính này. Cổng chùa có 2 phiến đá lớn mang hình thù con voi và con sư tử như đang canh giữ cửa Phật. Một sự tự nhiên của tạo hóa mà như đã sắp đặt cho nơi đây là chốn thiền từ linh thiêng.
Bước sang bên tay phải là đến động thờ Phật, đây chính là chùa Địch Lộng, quay về hướng Nam. Chùa nằm trong vòm hang cao khoảng 20m, sâu khoảng 30-40m và có khá nhiều tượng được sắp xếp từ ngoài vào trong, từ thấp lên cao. Các pho tượng Phật uy nghiêm, nhân từ do con người tạo dựng, hòa nhập với các nhũ đá của thiên nhiên, tất cả hiện lên uy nghiêm trong ánh đuốc bập bùng và những lóe đỏ của hương trầm phảng phất mùi thơm cõi thiền.
Sự kỳ diệu của chùa Địch Lộng chính là vẻ đẹp của các nhũ đá và những giọt nước tí tách chảy quanh năm. Chính những giọt nước này đã tạo nên hình dáng và mầu sắc lấp lánh của các nhũ đá. Những nhũ đá với trăm vạn hình thù mà đến đây, trí tưởng tượng của chúng ta sẽ có cơ hội phát huy tối đa. Trong ánh đuốc bập bùng, vẻ đẹp của tạo hóa càng huyền ảo và lung linh hơn. Không chỉ đẹp về mầu sắc, hình dáng mà các nhũ đá này còn có thể tạo ra âm nhạc. Dùng một hòn đá đập nhẹ vào các nhũ đá, âm thanh phát ra sẽ như tiếng trống chầm bổng và ngân vang. Đặc biệt, trong động còn có một giếng nước nhỏ, gọi là giếng thần. Người dân Gia Viễn tin rằng uống thứ nước thần này có thể chữa bách bệnh, hay chí ít cũng giúp chúng ta vơi đi mệt mỏi, buồn phiền. Đó là niềm tin của những người dân đã nhiều đời tôn kính ngôi chùa.
Đi dọc hết hang tối và hang sáng là đến cổng trời. Từ cổng trời có thể phóng tầm mắt nhìn ra khắp vùng non nước Gia Viễn. Đứng ở phía cổng trời mới hiểu vì sao hang động này là nơi ở của người Việt cổ, bởi nó không chỉ có vị thế đẹp và an toàn, mà nó còn đảm bảo cho người xưa được ấm vào mùa đông và mát mẻ vào mùa hè. Tạo hóa đã ban tặng cho Ninh Bình nhiều kỳ quan tuyệt mỹ. Động – chùa Địch Lộng là nơi con người và tạo hóa đã hòa quyện vào nhau, tạo nên một cảnh quan thiền tụng.
Đăng nhận xét