Nâng nghỉ thai sản lên 7 tháng 'cần nhưng chưa đủ'

 Ủng hộ đề xuất tăng thời gian nghỉ thai sản cho lao động nữ sinh con thứ hai, nhưng nhiều chuyên gia cho rằng cần chính sách hỗ trợ tổng thể để khuyến sinh.

Tại dự thảo Tờ trình đề nghị xây dựng Luật Dân số, Bộ Y tế đề xuất lao động nữ sinh con thứ hai được nghỉ thai sản 7 tháng, các trường hợp khác giữ nguyên hiện hành 6 tháng. Lao động nữ sinh đủ hai con ở khu công nghiệp, chế xuất và tỉnh thành có mức sinh thấp được hỗ trợ thuê, mua nhà ở xã hội. Đề xuất trong bối cảnh mức sinh của Việt Nam đang giảm nhanh, từ 1,96 con mỗi phụ nữ năm 2023 xuống còn 1,91 con vào năm 2024.

Bộ luật Lao động hiện hành quy định lao động nữ sinh con nghỉ thai sản trước và sau sinh là 6 tháng, nghỉ trước sinh không quá 2 tháng. Trường hợp lao động nữ sinh đôi trở lên thì tính từ con thứ hai trở đi, cứ mỗi con, người mẹ được nghỉ thêm một tháng.

Trẻ em TP Huế được gia đình đưa đi xem múa lân sư rồng. Ảnh: Võ Thạnh

Ủng hộ đề xuất trên, nguyên Thứ trưởng Lao động Thương binh và Xã hội Phạm Minh Huân cho biết chế độ thai sản 6 tháng được quy định lần đầu trong Bộ luật Lao động 2012 và giữ nguyên trong Bộ luật sửa đổi năm 2019.

Ông kể năm 2011 khi xây dựng Bộ luật Lao động, cơ quan soạn thảo đã đặt trọng tâm nâng thời gian nghỉ thai sản từ 4 lên 6 tháng nhằm bảo vệ sức khỏe người mẹ sau sinh nở, giúp trẻ được dùng sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu. Phần lớn bộ ngành đồng tình, một số còn đề xuất nhiều hơn 6 tháng. Riêng đại diện doanh nghiệp muốn giữ 4 tháng vì lo ngại ảnh hưởng sản xuất. Cuối cùng phương án 6 tháng được Quốc hội thông qua, Bộ luật có hiệu lực từ 1/5/2013.

Sau hơn 10 năm thực thi chính sách, ông Huân nhận thấy áp lực cuộc sống ngày càng lớn nên cần tính tới nâng thời gian nghỉ thai sản cho lao động nữ. Thực tế để cân bằng công việc lẫn nuôi con nhỏ, nhiều người đã phải xin nghỉ không lương, co kéo thời gian cho tới khi em bé cứng cáp. Bộ Y tế đề xuất thêm một tháng theo ông "hẳn có những tính toán hợp lý".

Song ông Huân cũng chỉ ra những thách thức khi nâng thời gian nghỉ thai sản, trong đó có tăng chi từ Quỹ Ốm đau thai sản do thêm một tháng trợ cấp, tạo rào cản khiến doanh nghiệp ngại tuyển lao động nữ trong tuổi sinh con. "Nghỉ thêm một tháng với lao động khu vực hành chính, sự nghiệp, nhà nước không đáng lo, nhưng khối sản xuất sẽ khó, nhất là doanh nghiệp FDI, ngành nghề thâm dụng lao động", ông nói.